Chương 77 Anh Hùng Chí

Anh Hùng Chí

Tác giả: Tôn Hiểu

Quyển IV: Ngoài đình Thần Quỷ

Chương 1: Môn nhân Cửu Hoa Sơn

Hồi 1

Người dịch: Yến Linh Điêu

Lại nói Dương Túc Quan phụng mệnh Liễu Ngang Thiên, dẫn hai người Vi Tử Tráng Ngũ Định Viễn đi điều tra bí mật trên tấm da dê nọ. Để tránh cao thủ Côn Luân Sơn cùng Cẩm Y Vệ cản trở gây khó khăn, trước tiên Dương Túc Quan liền dẫn hai người đi Thiếu Lâm Tự ở Tung Sơn Hà Nam, cầu người giúp đỡ rồi mới đi Tây Cương.

Ba người ngày đi đêm nghỉ, thân mang vật quan trọng nên không muốn sinh sự, trên đường thấy nhân vật giang hồ thì đều tránh xa mà đi.

Ngày hôm đó khí hậu chuyển sang lạnh giá. Đột nhiên mưa to băng lãnh ào ào quất xuống. Mưa lạnh rét căm đến tận xương tủy. Tuy nội công của ba người không kém, tự có thể chống đỡ nhưng nếu để trang phục ẩm ướt dán vào da thịt, cảm giác thật không dễ chịu gì.

Ba người tránh ở dưới một cây đại thụ, thương lượng về lộ trình. Dương Túc Quan ngẩng đầu nhìn trời, cau mày nói:

- Xem ra mưa còn dài, chỉ sợ một thời ba khắc còn chưa tạnh. Chi bằng chúng ta tìm nơi nghỉ tạm trước, đợi cơn mưa to này dứt rồi mới đi sau.

Vi Tử Tráng trầm ngâm nói:

- Trước mặt là Trịnh Châu, nơi này xưa nay đông đảo nhân vật võ lâm. Chúng ta phải cẩn thận, tránh gây thêm sự tình phiền não.

Dương Túc Quan nói :

- Chi bằng để ta dịch dung cải trang vào trong thành xem kỹ một phen, như vậy có được chăng?

Vi Tử Tráng tự biết kẻ nhận ra bản thân hắn rất nhiều. Nếu hắn vào trong thành, chỉ sợ chưa lên tiếng đã bị người nhận ra. Dương Túc Quan võ nghệ cao cường, hành sự cơ cẩn không chút sai lầm. Để chàng đi vào thì chắc chắn thỏa đáng. Lập tức nói :

- Như thế đã vất vả cho Dương đại nhân.

Liền để Dương Túc Quan đi trước tra xét, bản thân mình thì cùng Ngũ Định Viễn ở tại chỗ chờ tin tức.

Dương Túc Quan thay hành trang, giả thành một tiên sinh kể chuyện rồi tiến vào trong thành. Trịnh Châu đất đai phì nhiêu, là nơi tập hợp sản xuất và trung chuyển bông vải, xưa nay có nhiều cao nhân cư trú ở nơi này. Dương Túc Quan từng tới đây không dưới mấy chục lần nhưng đều vì công vụ, đến Trịnh Châu tìm nơi nghỉ tạm như thế này là lần đầu. Chỉ thấy chàng mỉm cười, tay cầm quạt xếp một bộ thong dong đi dạo trên đường, nhìn thì tản mạn vô sự nhưng kỳ thật không ngừng đánh giá kỹ chung quanh. Không sợ Giang Sung phái người mai phục, chỉ sợ sơ ý khinh thường không phát giác ra.

Đang đi thì thấy trước mặt có vài tên kiệu phu khiêng một cái kiệu lên cao quá đầu, ở bên cạnh còn có đông đảo bộc đồng đang khiêng hành lý đi giữa đường. Xem ra trong kiệu là một viên quan lại nào đó. Dương Túc Quan thầm nghĩ:

"Gần đây trên đường không an toàn, đạo tặc có thể hiện thân bất cứ lúc nào. Đại hộ như thế này không thể hành tẩu một mình, tất có bảo tiêu đi theo chung quanh”

Chàng ngưng mắt nhìn lại, quả nhiên phía sau kiệu xa xa thấp thoáng có ba người. Một người niên kỷ trung niên có dáng người mập mạp. Hai người còn lại đều là thiếu nữ thanh xuân dung mạo như hoa. Ba người lưng đeo trường kiếm, cước bộ nhẹ nhàng, hiển nhiên thân mang võ nghệ. Dương Túc Quan quan sát phối kiếm của bọn họ, thấy bên trên đều khắc sáu chữ triện “Cửu Hoa Sơn Long Ngâm Các”. Trong lòng chàng khẽ động, biết gặp đồng đạo trong chốn võ lâm, lập tức đi sau theo dõi hành tung của bọn họ.

Chỉ nghe trung niên mập mạp kia kêu lên:

- Được rồi, trước mặt có khách điếm, mọi người tới đó nghỉ đi!

Đám phu khiêng kiệu liền hoan hô như sấm động. Xem ra đám người kia một đường gánh kiệu quả thật mệt mỏi. Trung niên mập mạp lại nói:

- Tối nay nghỉ trọ, ngày mai rời Trịnh Châu, phải gia tăng cước bộ vượt bằng qua Hoàng Thổ Cương cho ta!

Mọi người nghe lời ấy đều kêu la oai oái, gã mập kia trợn mắt lên quát:

- Còn tiếp tục náo loạn! Muốn ăn roi sao?

Thần thái vô cùng hung ác. Đám phu khuân vác phát run, vội vọt vào trong điếm.

Đám người vào khách điếm đều đi lo an bài nghỉ ngơi. Gã mập kia lại gọi mấy món điểm tâm, ngồi xuống một góc uống rượu. Dương Túc Quan cũng theo vào điếm, tìm một bàn trống ngồi xuống. Chàng gọi rượu và đồ nhắm, khóe mắt lại dõi theo động tĩnh của gã mập kia.

Trung niên mập mạp nọ đang ăn uống thì hai thiếu nữ kia đi tới ngồi xuống bên người hắn. Một cô chừng trên dưới hai mươi, khuôn mặt trái xoan thanh tú động lòng người. Một cô thì ít hơn vài tuổi, chừng mười bảy mười tám, khuôn mặt hình trứng ngỗng còn lộ vẻ bướng bỉnh, đôi mắt thật to rất linh động.

Gã mập kia liếc nhìn hai thiếu nữ một cái, nói :

- Mệt mỏi đã một ngày! Tại sao còn không đi nghỉ?

Thiếu nữ tuổi nhỏ hơn nói :

- Thái dương còn chưa xuống núi! Sao đã ngủ cho được?

Gã mập kia hừ một tiếng, mắng:

- Ngươi không chịu học theo sư tỷ của ngươi, kẻ trên đường kêu mệt than đau không đều phải là ngươi sao. Sao lúc này tinh thần lại phấn chấn như vậy, còn muốn tìm chỗ vui đùa?

Xem ra hai thiếu nữ này sư tỷ muội đồng môn. Vị sư muội nọ nguýt một cái nói :

- Đều tại người để A Ngốc lại trên núi. Nếu có hắn, chắc chắn giúp ta gánh những đồ nặng. Ta sẽ không mệt mỏi như vậy!

Gã mập kia đảo mắt một phen, lại mắng:

- Ngươi đó! Lần này chúng ta xuống núi để làm gì, ngươi thuật lại rõ ràng cho ta!

Vị sư muội nọ cong cái miệng nhỏ nhắn, cúi đầu nói:

- Chúng ta hộ tống Cao đại nhân hồi hương. Hơn nữa đến mùng một tháng hai, chúng ta còn phải đến thăng viếng Ngọc Thanh Quan.

Sư thúc mập kia nghe vậy thì chán nản, lớn tiếng nói:

- Không phải thăm viếng mà chúng ta tới dự đại lễ! Tiểu liễu đầu, chúng ta tới đó không phải để chơi! Ninh Bất Phàm nọ là nhân vật cỡ nào. Hắn muốn phong kiếm quy sơn, đây không phải là việc nhỏ. Đứa nhỏ như ngươi có thể tận mắt xem lễ, chính là tam sinh hữu hạnh!

Dương Túc Quan nghe ba chữ Ninh Bất Phàm, bất giác đôi mày khẽ động.

Danh dự "Ninh Bất Phàm" cao quý chói sáng như rồng. Nghe đồn võ công người này đứng đầu khắp bốn bể. Trên đỉnh Hoa Sơn hiện còn cắm hai lá cờ thưởng, một là "Thắng liền tám trăm trận", một là "Võ nghệ trùm thiên hạ", đủ để ngạo thị giang hồ, khí thế chấn nhiếp quần hùng. Mười mấy năm qua, người đến Ngọc Thanh Quán xin lãnh giáo đông đảo như cá diếc qua sông, nhiều không đếm xuể nhưng chưa từng nghe ai có thể thắng được vị chưởng môn này.

Nào biết Ninh Bất Phàm đang tuổi trung niên, đột nhiên lại muốn thoái ẩn hồi sơn khi là đương kim đệ nhất võ lâm. Dương Túc Quan tuy là mệnh quan triều đình nhưng xuất thân Thiếu Lâm, nghe nói về sự tình thiên hạ đệ nhất cao thủ thoái ẩn thì chàng khá là quan tâm.

Sư tỷ nọ ở một bên, nghe sư thúc trách cứ sư muội thì khuyên giải:

- Sư muội là tiểu hài tử ham chơi, sư thúc không nên tức giận làm gì. Có điều, trên Hoàng Thổ Cương có gì quan trọng khiến Hà sư thúc nhất định phải đi qua trong ngày mai?

Sư thúc mập nọ nhíu mày nói :

- Hoàng Thổ Cương không an toàn như nơi khác, địa phương này có sơn tặc ẩn nấp. Ngay cả quan phủ cũng không cách nào truy bắt. Nếu chạng vạng ngày mai không qua được nơi đó, chỉ sợ sơn tặc lại ra cướp bóc. Đến lúc đó động đao động thương, chắc chắn sát thương không ít.

Sư muội nọ bị mắng một trận nhưng mặt vẫn cười hì hì, không chút phật lòng. Lại thấy nàng giơ ngón tay giống như ngọc vung vẩy một cái, cười nói:

- Khi đó sư thúc chúng ta hô to một tiếng. “Ta là Khoái Kiếm Trương Chi Việt tới đây!” Một chiêu Phi Liêm kiếm pháp đánh tới, bọn tặc tử kêu to “Má ơi!” rồi răng rơi đầy đất, sư thúc thật rất là oai phong!

Sư thúc cùng sư tỷ thấy nàng trêu chọc như vậy, bất giác đều nở nụ cười.

Sư thúc mập cố gắng nén nụ cười trên mặt, giả bộ đứng đắn bộ dáng nói :

- Lần này chúng ta hộ tống Cao đại nhân hồi hương, hành sự phải cẩn thận. Ngươi ngoan ngoãn cho ta, đừng làm hỏng việc. Đến lúc chưởng môn trách cứ, sư thúc ngươi sẽ bị mắng lây!

Dương Túc Quan nghe thì thầm nghĩ:

“Thì ra mấy người này hộ tống đại thần về quê. Trong các đại thần họ Cao, gần đây chỉ có Thái Thường Tự Khanh (1) Cao Định cáo lão hồi hương. Chờ ta hoàn thành sự tình ở đây, có thể đến bái phỏng lão nhân gia một phen”

Dương Túc Quan xuất thân danh môn, gia thế phi phàm. Vương công đại thần trong triều đều xem trọng chàng. Chàng cùng đại thần danh môn Cao Định có giao tình khá thâm hậu.

Bên kia, sư muội nọ lại bày ra vẻ mặt như ông cụ non nói:

- Sư thúc a! Lại nói Cửu Hoa Sơn chúng ta là hảo hán giang hồ. Xưa nay “độc lai độc vãng “, “độc bộ võ lâm”. Cao đại nhân chỉ là đại thần triều đình, chúng ta cần gì vì lão mà vào sinh ra tử như vậy.

Nghe vị sư muội nọ miệng lưỡi đầy ngôn ngữ hảo hán giang hồ, thật không tương xứng với vẻ ngoài ngọc tuyết đáng yêu của nàng, Dương Túc Quan bất giác lắc đầu, thầm nghĩ: "Tiếc cho một tiểu cô nương đáng yêu, lại chỉ như một bụi cỏ mọc ven đường."

Sư thúc mập nhấp một ngụm rượu, nói:

- Nói ra thì dài dòng lắm. Ngươi có biết chưởng môn của chúng ta trước khi vào núi học nghệ đã từng làm cái gì?

Sư muội nọ vỗ tay cười nói:

- Sư phụ hẳn là làm quan sai, người xem ngày thường của bộ dáng của sư phụ rất hung ác, không giống một bộ đầu thì là gì? Nhớ lại mỗi lần con làm sai chuyện, cảm giác như sư phụ khiêng ra một cụ hình Hổ đầu trảm, thoáng một đao liền cho con đi ngay!

Sư thúc mập cười to nói:

- Nói hươu nói vượn! Nói hươu nói vượn! Đối phó với một tiểu linh tinh nho nhỏ như ngươi, khiêng ra một cái Cẩu đầu trảm, xoạt một cái cũng đủ rồi.

Sư tỷ nọ khi im lặng thì đầy vẻ ôn nhu, khi lên tiếng thì đầy vẻ nhã nhặn. Nàng vỗ nhẹ vào đầu sư muội một cái, cười nói:

- Ngốc cô nương! Trước kia sư phụ là tiên sinh dạy học, nghe nói đã đậu tú tài!

Sư thúc mập lắc đầu nói:

- Há lại chỉ như thế! Há lại chỉ có thế! Hắn còn đỗ cả Đình nguyên, đã được bái kiến Hoàng đế, từng làm quan trong triều!

Hai thiếu nữ nghe thì mở to đôi mắt tròn, bất giác kinh ngạc vạn phần.

Sư thúc mập nói tiếp:

- Sư phụ Thanh Y Tú Sĩ các ngươi là nhân vật bậc nào? Thế nào chỉ là một tú tài nho nhỏ? Hắn dùng văn chương chữ nghĩa múa may thành công phu như vậy, tiểu oa nhi các ngươi cần phải học hỏi rất nhiều!

Vị sư muội nọ thè lưỡi, rụt đầu nói:

- Chúng ta là nữ nhân, có thể nào học văn chương mà vào kinh thành ứng thí? Sư thúc bảo đi chúng ta làm thái giám còn hơn.

Sư thúc mập nghe lời này thì phun ra một ngụm rượu. Dương Túc Quan tuy cúi đầu không nói nhưng cũng nhịn không nổi mà mỉm cười.

Sư tỷ nọ gật đầu nói:

- Thì ra sư phụ có lai lịch cao vời như thế, vậy sao người lại lên Cửu Hoa Sơn học nghệ?

Sư thúc mập lắc đầu nói:

- Hai mươi năm trước, trong triều đã xảy ra một đại sự kinh thiên động địa. Sư phụ ngươi dường như bị liên lụy nên mới từ quan rời đi…

Hắn sợ run một hồi mới giơ lên chén rượu khẽ nhấp, lại nói:

- Còn nhớ rõ năm đó ta là kẻ trông coi sơn môn, khi đó thấy sư phụ ngươi một người cưỡi la lên núi. Ta vừa thấy hắn, hắc hắc, đã cảm thấy có điểm không đúng. Hình như trên người hắn có khí vị đặc biệt, khiến người ta vừa nhìn liền biết không phải người thường.

Vị sư muội nọ thè lưỡi, nói :

- Hóa ra là sư phụ lười tắm rửa, trên người bốc mùi hôi.

Sư thúc mập mắng:

- Tiểu liễu đầu! Ta nói khí vị là khí phách, sao có thể là mùi hôi!

Vị sư muội nọ cười nói:

- Thì ra là thế! Bằng không người bên ngoài ngửi được một chút khí vị trên người sư thúc, liền hiểu được sư thúc là đại nhân vật phi phàm.

Sư thúc mập cười nói:

- Ngươi thật to gan, lại dám cười trên người sư thúc ngươi có mùi thối tha sao!

Hai thiếu nữ nhìn nhau cười, nghĩ đến trên người sư thúc mập quả thật có mùi dơ bẩn.

Sư thúc mập lại trở nên lơ đễnh, chỉ nói:

- Khi đó ta thấy sư phụ các ngươi thì tiến ra, hỏi hắn có chuyện gì. Sư phụ ngươi cười cười nói với ta: “Tiểu huynh đệ, ta muốn bái kiến đạo trưởng Cửu Hoa Sơn” Ta nghe hắn nói như vậy liền vào tiến cử. Về sau sư phụ các ngươi ở lại Cửu Hoa Sơn học võ. Hắn vốn chỉ là thư sinh văn nhược, ban đầu đến khiêng cây búa cũng khó khăn. Ai ngờ về sau, võ công càng luyện lại càng cao, cao đến thâm sâu khôn lường. Cuối cùng được tiếp nhận chức vị chưởng môn, tự xưng là Thanh Y Tú Sĩ. Ta kính niên kỷ của hắn lớn hơn ta, thứ hai là kính nể hắn thông minh tuyệt đỉnh, liền chiếu theo đó mà nhận mình là sư đệ.

Sư tỷ nọ là nhẹ giọng hỏi:

- Rốt cuộc tên thật của sư phụ là gì? Tại sao con chưa từng nghe người ta đề cập qua?

Sắc mặt sư thúc mập khẽ biến đổi, hừ một tiếng nói :

- Ta cũng không biết. Sư phụ ngươi không những không muốn người ta biết lai lịch của hắn. Ngay cả mặt mũi cũng không để cho ai thấy. Mỗi lần xuống núi, hắn đều đeo một cái mặt nạ, giống như không muốn gặp cố nhân ngày xưa. Tóm lại là vô cùng cổ quái.

Sư muội nọ hì hì cười nói :

- Là như vậy! Con thấy sư phụ bộ dạng tuấn tú như thế, chẳng biết tại sao cần che mặt. Con cho rằng sư phụ đã thiếu nợ tình cô nương nhà người ta, sợ bị người chộp lại bức hôn!

Sư thúc mập cười mắng:

- Tiểu liễu đầu lại nói hươu nói vượn, sư phụ ngươi võ công cao như vậy, ai có khả năng bắt giữ hắn?

Sư tỷ nọ lại lên tiếng:

- Chiếu theo lời sư thúc, bởi sư phụ từng làm quan nên quen biết Cao đại nhân, lúc này muốn chúng ta hộ tống đại nhân về quê sao?

Sư thúc mập nói:

- Không hẳn như vậy, sư phụ ngươi ngày thường lưu ý triều chính. Hắn nói Cao đại nhân là một quan thanh liêm khó tìm. Biết lão muốn cáo lão hồi hương, liền sai chúng ta đi hộ tống bình an một đoạn đường.

Dương Túc Quan lưu tâm nghe bọn họ nói chuyện, thầm nghĩ:

- Thì ra chưởng môn Cửu Hoa Sơn có một đoạn vãng sự kỳ lạ như vậy. Nếu người này có liên quan sâu xa đến triều đình, muốn điều tra lai lịch của y cũng không mấy khó khăn. Đợi khi ta trở về kinh, không ngại nhờ mấy bằng hữu ở bộ Lại điều tra nghe ngóng một phen.

Chàng còn đang nghĩ ngợi thì sư thúc mập ho khan một tiếng nặng nề, tiếp theo gọi với sang:

- Vị lão huynh kia!

Dương Túc Quan cúi đầu trầm tư nên không lưu ý trung niên mập kêu chàng. Đến khi tiếng bước chân nhỏ vang lên, Dương Túc Quan quay đầu thì thấy sư muội nọ đang nhanh nhẩu đến trước người, nói:

- Vị tiên sinh kể chuyện này, sư thúc ta mời ngài qua kể một câu chuyện xưa được chăng?

-----

Chú:

(1) Nếu cần, xin tham khảo thêm Quan chế triều Gia Long và Minh Mạng ở dưới để có cái nhìn sơ bộ về quan chế thời xưa:

Năm 1804, vua Gia Long ban chiếu định quan chế về Văn giai [1]. Trên chánh nhất phẩm có:

• Tôn nhân phủ Tôn nhân lệnh.

• Tam thái[2]: Thái sư, Thái phó, Thái bảo

• Chánh nhất phẩm: Tôn nhân phú Tả Hữu tôn chính; Thiếu sư; Thiếu phó; Thiếu bảo

o Tòng nhất phẩm: Tham chính; Tham nghị; Thị trung đại học sĩ.

• Chánh nhị phẩm: Thượng thư (6 bộ gồm Lại, Lễ, Hộ, Binh, Hình, Công, và Học) và Tả Hữu Đô ngự sử viện Đô sát

o Tòng nhị phẩm: Tham tri (6 bộ); Tuần phủ; Tả Hữu Phó đô ngự sử;

Tán lý viện Đô sát (không định ngạch);

• Chánh tam phẩm: Chánh Thiêm sự; Thị trung trực học sĩ; Thị trung học sĩ; Trực học sĩ các điện; Hiệp trấn các trấn; Cai bạ và Ký lục công đường các dinh.

o Tòng tam phẩm: Thiếu Thiêm sự; Chánh dinh Cai bạ; Tham tán các quân (có việc mới đặt); Thượng bảo khanh; Thần sách quân tham quân

• Chánh tứ phẩm: Quốc Tử Giám Đốc học; Thiêm sự (6 bộ); Thượng bảo thiếu khanh; Đông các học sĩ; Tham quân tham mưu các quân dinh (không định ngạch); Cai bạ cung Trường Thọ và Hiệp trấn các trấn.

o Tòng tứ phẩm: Quốc Tử Giám Phó đốc học; Tuyên phủ sứ; Thị trung tham luận; Điển quân các quân dinh; Cai bạ Điển quân (không định ngạch)

• Chánh ngũ phẩm: Thị nội tham luận; Thần sách quân tham luận (không định ngạch); Hàn lâm viện Thừa chỉ; Thị giảng; Thị độc; Chế cáo; Thị thư; Tu soạn; Đốc học các trấn dinh.

o Tản giai[3] Chánh ngũ phẩm có: Khâm thiên giám giám chính; Thái y viện Ngự y; Chánh cai bạ tầu.

• Tòng ngũ phẩm: Phó đốc học các dinh trấn; Tham luận các quân dinh; Cai bạ các biệt đạo; Điển quan tham luận (không định ngạch)

o Tản giai Tòng ngũ phẩm: Chánh dinh tri bạ; Thị trung cai án tri bạ; Thị nội cai án tri bạ; Thần sách quân thư ký cai án tri bạ; Tri bạ tầu; Trưởng đồ tham luận; Tu thiện cai án; Lệnh sử Ty Câu kê thuộc 6 bộ; Đồ gia cai án tri bạ; Đồ gia Lệnh sử ty Câu kê; Lệnh sử tầu ty Câu kê; Thư ký các trấn dinh cai án tri bạ; Cai án tri bạ các biệt đạo; Khâm thiên giám Giám phó; Thái y viện Ngự y phó; Khâm thiên giám chiêm hậu

• Chánh lục phẩm: Tri phủ

o Tòng lục phẩm: Thị thư viện; Cống sĩ viện.

o Tản giai tòng lục phẩm có: Cai hợp ty; Lệnh sử ty 6 bộ; Thị trung cai hợp; Thị nội cai hợp; Thần sách quân cai hợp; Trường Thọ cung cai hợp; Khôn Đức cung khai hợp; Chư quân dinh cai hợp; Thái y viện Y chính; Đồ gia Lệnh sử ty cai hợp; Lệnh sử tầu ty cai hợp; Câu kê 2 ty các trấn dinh.

• Chánh thất phẩm: Tri huyện; Tri châu.

o Tòng thất phẩm: Tản giai Tòng thất phẩm có: Thủ hợp ty Lệnh sử (6 bộ); Thị trung thủ hợp; Thị nội thủ hợp; Thần sách thủ hợp; Thủ hợp các dinh quân; Thái y viện Y phó; Đồ gia Lệnh sử ty thủ hợp; Lệnh sử tầu ty phụng hợp; Cai hợp 2 ty chư trấn dinh; Cai hợp ty Chiêm hậu; Cai án tri bạ các trấn dinh; Bình luận các đầu nguồn, cửa biển; Cai hợp các biệt đạo; Tri án cai hợp các thủ sở.

• Chánh bát phẩm: Trợ giáo Nho học huấn đạo; Huấn đạo.

o Tản giai Tòng bát phẩm: Tư lệnh sử bản ty 6 bộ; Trường Thọ cung Lệnh sử ty bản ty; Khôn Đức cung lệnh sử ty bản ty, Y viện đồ gia Lệnh sử ty bản ty; Lệnh sử tầu ty bản ty; Chiêm hậu lại ty bản ty; Thủ hợp 2 ty các trấn dinh; Thủ hợp ty Chiêm hậu; Thủ hợp các trấn dinh biệt đạo; Chu thủ hợp các thủ sở.

• Chánh cửu phẩm: Lễ sinh Quốc Tử Giám; Lễ sinh các phủ.

o Tản giai Tòng cửu phẩm: Bản ty 2 ty các trấn dinh; Chiêm hậu các trấn dinh; Lệnh sử các biệt đạo; Lệnh sở các thủ sở; Ký lục; Vị nhập ký lục các phủ; Đề lại thuộc phủ thuộc huyện; Cai phủ tào; Ký lục tào; Lương y ngoại khoa; Lương y pháp lục; Tướng thần; Xã trưởng; Thôn trưởng; Trang trưởng; Cai trại; Tự thừa; Cai hợp; Thủ hợp tại gia.

Quan chế triều Minh Mạng

Năm Minh Mạng thứ 8 (1827), vua Minh Mạng đem quan chế Gia Long tham khảo chức danh các đời và định chức hàm như sau:

Ban văn

• Chánh nhất phẩm: 4 Đại học sĩ gồm có: Cần chính điện Đại học sĩ; Văn minh điện Đại học sĩ; Võ hiển điện Đại học sĩ; Đông các Đại học sĩ. Cáo thụ[4] đặc tiến Vinh lộc đại phu

o Tòng nhất phẩm: Hiệp biện Đại học sĩ; Cáo thụ Vinh lộc đại phu

• Chánh nhị phẩm: Thượng thư (6 bộ); Đô sát viện Tả Hữu đô ngự sử. Cáo thụ Tư thiện đại phu; Tổng đốc

o Tòng nhị phẩm: Tả Hữu Tham tri (6 bộ); Tả Hữu Đô sát viện phó đô ngự sử. Cáo thụ Trung phụng đại phu.

• Chánh tam phẩm: Tả Hữu thị lang (6 bộ); Hàn lâm viện chưởng viện học sĩ; Hàn lâm viện Trực học sĩ; Thông chính sứ ty Thông chính sứ; Bố chính sứ; Đại lý tự khanh; Thái thường tự khanh; Thị lang phủ Nội vụ; Thị lang Vũ khố; Thiêm sự phủ Thiêm sự; Phủ doãn phủ Thừa Thiên; Hiệp trấn các trấn. Cáo thụ Gia Nghị đại phu.

o Tòng tam phẩm: Thông chính phó sứ, Quang Lộc tự khanh, Thái Bộc tự khanh

• Chánh tứ phẩm: Hồng lô tự Khanh; Đại lý tự thiếu Khanh; Thái thường tự thiếu Khanh; Quốc Tử Giám Tế tửu; Lang trung (6 bộ); Hàn lâm viện thị độc học sĩ; Lang trung phủ Nội Vụ; Lang trung Vũ Khố; Thiếu Thiêm sự phủ thiêm sự; Tào chính sứ ty Tào chính sứ; Thương bạc ty Thương bạc sứ; Phủ thừa phủ Tôn nhân; Phủ thừa phủ Thừa Thiên; Tham biện các trấn; Hoàng tử phủ Trưởng sử; Thân công phủ Trưởng sử. Cáo thụ Trung thuận đại phu.

o Tòng tứ phẩm: Thượng bảo thiếu Khanh; Quang lộc tự thiếu Khanh; Thái bộc tự thiếu Khanh; Quốc Tử Giám Tư nghiệp; Hàn lâm viện thị giảng học sĩ; Từ tế ty Từ tế sứ; Hoàng tử phủ Phó trưởng sử; Thân công phủ Phó trưởng sử. Cáo thụ Triều liệt đại phu.

• Chánh ngũ phẩm: Hồng lô tự thiếu Khanh; Viên ngoại lang ty Thanh lại; Hàn lâm viện Thị độc; Lục Khoa cấp sự trung; Giám sát ngự sử các đạo; Đốc học các trấn, Đại lý tự, Thái thường tự, Quang lộc tự, Thái bộc tự; Viên ngoại lang ty Thanh thận phủ Nội vụ và ty Thanh thận Vũ Khố; Viên ngoại lang Từ tế phó sứ ty Từ tế, Viện Thái y Ngự y, Khâm thiên giám Giám chính; Tào chính phó sứ ty Tào chính; Thương bạc phó sứ ty Thương bạc. Cáo thụ Phụng nghị đại phu.

o Tòng ngũ phẩm: Hàn lâm viện Thừa chỉ; Thị giảng; Miếu lang; Tri phủ; Thái y viện Phó ngự y; Khâm thiên giám Giám phó; Tri bạ Cẩm y thị trung. Cáo thụ Phụng thành đại phu.

• Chánh lục phẩm: Ty Thanh lại 6 bộ, Đại lý tự, Thái thường tự, Quang lộc tự, Thái bộc tự, Hồng lô tự, Nội vụ phủ, Thanh Thận ty, Vũ khố Thanh Thận ty, Tào chính Thanh cần ty, Thương bạc ty; Hộ thành binh mã ty; Chủ sự các phủ; Đồng Tri phủ; Tri huyện trong kinh; Khâm thiên giám ngũ quan chính; Thị nội kiêu kỵ, phi kỵ và thần sách tri bạ. Sắc thụ[5]Thừa vụ lang.

o Tòng lục phẩm: Hàn lâm viện tu soạn; Tri huyện các huyện; Huyện thừa Kinh huyện; Học chính Quốc Tử Giám; Giám thành vòng thành chư quân; Vệ cơ tri bạ ở các thành, trấn và đạo; Thổ Tri phủ. Sắc thụ Văn lâm lang.

• Chánh thất phẩm: Hàn lâm viện Biên tu; Tư vụ ty Thanh lại (6 bộ); Lục sự viện Đô sát, Đại lý tự, Thái thường tự, Quang lộc tự, Thái bộc tự, Hồng lô tự, ty Thanh thận phủ nội vụ, ty Thanh Thận vũ khố, ty Thanh cần tào chính, ty Thương bạc, ty binh mã hộ thành, ty Văn hàn phủ Hoàng tử, Thừa biện ty Tư vụ phủ Tôn nhân; Quốc Tử Giám Giám thừa; Huyện thừa các huyện; Linh đài lang Khâm thiên giám; Cáo thụ các phủ; Tả Hữu kinh lịch phủ Thừa Thiên; Tả Hữu kinh lịch các thành, trấn, đạo. Sắc thụ Trung sĩ lang.

o Tòng thất phẩm: Hàn lâm viện Kiểm thảo; Miếu thừa; Thái y viện Y chính; Linh đài lang ty Chiêm hậu các thành, trấn, đạo; Hiệp thủ các cửa ải, đồn biên; Thổ tri châu; Thổ tri huyện. Sắc thụ Trung sĩ tá lang

• Chánh bát phẩm: Huấn đạo các huyện, Ty Thanh lại 6 bộ, Đại lý tự, Thái thường tự, Quang lộc tự, Thái bộc tự, Hồng lô tự, Ty Thanh thận Vũ khố, ty Thanh cần Tào chính, ty Thương bạch, Khâm Thiên giám, ty Từ Tế, ty Văn hàn phủ Hoàng tử, ty Thừa biện Tôn nhân phủ; Chánh bát phẩm thư lại các thành, trấn, đạo và phủ Thừa Thiên; Ngoại khoa nhân chính Thái y viện; Tri sự các phủ; Chánh bát phẩm hành nhân ty Hành nhân. Sắc thụ Tu chức lang.

o Tòng bát phẩm: Hàn lâm viện Điển bạ; Thái y viện Y phó; Cẩm y thị trung; Hộ thành binh mã ty; Hoàng tử phủ Văn hàn ty; Tòng bát phẩm thư lại; Thân công phủ Chủ bạ; Tri sử các huyện; Thổ huyện thừa. Sắc thụ tu chức tá lang.

• Chánh cửu phẩm: Ty Thanh lại 6 bộ; Thái thường tự; Quang lộc tự; Thái bộc tự; Hồng lô tự; Ty Thanh thận phủ Nội vụ; Ty Thanh Thân vũ khố; Ty Thanh cần tào chính; Ty Thương bạc; Khâm thiên giám; Ty Từ tế; Thị nội Kiêu kỵ, phi kỵ; Thần sách; Hộ lăng; Ty văn hàn phủ Hoàng tử; Ty thừa biện phủ Tôn nhân; Chánh cửu phẩm thư lại các thành, trấn, đạo và phủ Thừa Thiên; Ngoại khoa y phó; thừa y viện; Y sinh Thái y viện; Tự thừa Văn miếu các thành, trấn, đạo; lại mục ở phủ; Tương y ty Tượng y phó; Chánh cửu phẩm Hành nhân ty Hành nhân. Sắc thụ Đăng sĩ lang.

o Tòng cửu phẩm: Hàn lâm viện Đãi chiếu; Điển tịch; Quốc Tử Giám; Thái y viện ngoại khoa Y sinh; Ty Hộ thành binh mã; Hoàng tử phủ Văn hàn ty; Thân công phủ Văn hàn ty; Ngũ hộ Lục kiên ở các quân; Giám thành vọng thành; Lý thiện; Tuần bạc Tuần thành các vệ, cơ, đội ở các thành, trấn, đạo; Tòng cửu phẩm thư lại ở Nam, Bắc tào; Y sinh ty lương y các thành, trấn, phủ, đạo; Lại mục ở huyện; Cai tổng; Tương y sinh ty Tượng y; Thổ lại mục. Sắc thụ Đăng sĩ tá lang.

• Vị nhập lưu: Vị nhập lưu thư lại[6] ở các bộ, viện, phủ, ty, giám, tự, ty văn hàn hàm phủ Hoàng tử, phủ Thân công; các đội, vệ, cơ ở các thành, trấn, đạo, Lễ sinh ở Văn Miếu…

Ban võ

Chức hàm võ giai được vua Minh Mạng định năm 1826, không thay đổi, như sau:

• Chánh nhất phẩm: Đặc tiến Tráng võ tướng quân Thượng trụ quốc; Tả Hữu trụ quốc; Ngũ quan đô đốc thông phủ Đô thống chưởng phủ sự

o Tòng nhất phẩm: Tráng võ tướng quân Thượng trụ quốc; Xưng họ mỗ mỗ công; Chư quân dinh đô thống, Thuỷ sư đô thống chế

• Chánh nhị phẩm: Nghiêm uy tướng quân. Thượng hộ quân; Thống chế, đề đốc

o Tòng nhị phẩm: Hùng uy tướng quân. Hộ quân; Chưởng vệ, Đô chỉ huy sứ, Tập ấm khinh xa đô uý

• Chánh tam phẩm: Anh dũng tướng quân. Khinh xa đô uý; Nhất đẳng thị vệ, Chỉ huy sứ, Vệ uý...

o Tòng tam phẩm;: Phấn dũng tướng quân. Khinh xa uý.

• Chánh tứ phẩm: Minh nghĩa đô uý. Thân quân hiệu.

o Tòng tứ phẩm: Tín nghĩa đô uý, Phó thân quân hiệu, xưng họ mỗ mỗ hầu.

• Chánh ngũ phẩm: Võ công đô uý, Hộ quan hiệu.

o Tòng ngũ phẩm: Kiến công đô uý, Phó hộ quan hiệu.

• Chánh lục phẩm: Tráng tiết tá kỵ uý, Hộ quan hiệu.

o Tòng lục phẩm: Kinh tiết tá kỵ uý, Phó hộ quan hiệu.

• Chánh thất phẩm: Hiệu trung kỵ uý

o Tòng thất phẩm: Hiệu trung tá kỵ uý

• Chánh bát phẩm: Trung tín hiệu uý

o Tòng bát phẩm: Trung tín tá hiệu uý

• Chánh cửu phẩm: Hiệu lực hiệu uý

o Tòng cửu phẩm: Hiệu lực tá hiệu uý

stevenqb1890