Chương 20 Lý trí và tình cảm

Chương 27

Khi mọi người ngồi vào bàn ăn sáng ngày kế, bà Jennings nói:

- Nếu thời tiết ấm áp như thế này kéo dài thêm, Ngài John chỉ thích đi săn chứ không muốn rời Barton Park tuần tới. Kể cũng buồn cho các tay súng săn phải mất một ngày vận động ngoài trời. Tội nghiệp! Tôi luôn thương cảm họ, vì họ xem chuyện săn bắn là vô cùng hệ trọng.

Marianne bước đến cửa sổ để xem xét thời tiết rồi thốt lên:

- Đúng thế. Tôi đã không nghĩ ra điều này. Thời tiết như thế sẽ lôi cuốn nhiều người có tinh thần thể thao đi ra ngoài thiên nhiên.

Đây là hồi ức may mắn, vực dậy tinh thần cô khi cô ngồi xuống bàn ăn sáng với gương mặt hạnh phúc. Cô tiếp:

- Thời tiết thật là dễ thương cho họ. Họ sẽ vui thích lắm! Nhưng (qua một ít âu lo trở lại) không thể kéo dài. Vào mùa này trong năm và sau một đợt mưa như thế, chắc chắn chúng ta không còn thưởng thức được gì thêm. Chẳng bao lâu sẽ có sương giá, có thể khá nặng. Có lẽ trong một, hai ngày; thời tiết thật ấm như thế này không thể kéo dài lâu - không đâu, có lẽ đêm nay sẽ có băng giá.

Không muốn bà Jennings nhận ra ý nghĩ của em gái như mình, Elinor nói:

- Dù sao đi nữa, chắc chắn Ngài John và Phu nhân Middleton sẽ đến thành phố cuối tuần tới.

- Đúng, chị yêu, em chắc thế. Mary luôn luôn muốn theo ý mình.

Elinor thầm nghĩ: "Bây giờ con nhỏ sẽ gửi thư đến Combe qua đường phát nhanh."

Như nếu cô em có thật sự viết, cô kín đáo viết và gửi đi lá thư, thoát khỏi sự dòm ngó của người chị để xác định sự thật. Bất luận sự thật có là thế nào và tuy Elinor không hẳn yên tâm, khi thấy Marianne phấn chấn tinh thần cô không lo lắng lắm. Và Marianne đúng là lên tinh thần: vui vì tiết trời ấm cúng, và còn vui hơn khi trông chờ băng giá.

Buổi sáng trôi qua trong việc để lại danh thiếp ở nhà những người quen biết của bà Jennings để thông báo là bà đã về thành phố. Marianne luôn bận rộn nhìn hướng gió, quan sát những biến dạng trên bầu trời và vọng tưởng có thay đổi trong không khí.

- Chị Elinor, chị có thấy sáng nay trời lạnh hơn trước không? Dường như em thấy có khác biệt rõ rệt. Em khó giữ hai bàn tay cho ấm ngay cả khi mang găng. Em nghĩ hôm qua không lạnh như thế. Có vẻ như trời bớt mây mù, mặt trời sẽ ló dạng trong phút chốc, và chúng ta sẽ có một buổi chiều quang đãng.

Elinor vừa bị phân tâm vừa khổ sở; nhưng Marianne vẫn dai dẳng, và thấy, mỗi buổi tối qua ánh sáng lửa lò sưởi và mỗi buổi sáng qua sắc màu của khung trời, vài dấu hiệu của đợt băng giá đang đến gần.

Hai cô nhà Daswood không có lý do quan trọng hơn để than phiền về lối sống của bà Jennings và những người quen biết của bà, so với thái độ của bà lúc nào cũng tử tế với hai cô. Mọi sắp xếp của gia đình đều tạo thoải mái. Ngoại trừ vài người bạn cũ ở thành phố mà Phu nhân Middleton rất tiếc không thể khất, bà không đi thăm viếng ai nếu thấy việc giới thiệu có thể khiến hai cô gái trẻ bối rối. Được nhẹ nhàng vì ở trong hoàn cảnh dễ chịu hơn là cô e ngại lúc đầu, Elinor đáp ứng với ý muốn được vui vẻ trong những lần họp mặt buổi tối ở nhà hoặc đi ra ngoài, chỉ để chơi bài, nhưng cô không thích thú gì.

Đại tá Brandon luôn được mời, đến gần như hàng ngày, thăm hỏi Marianne và trò chuyện với Elinor. Elinor thấy vui được trò chuyện với ông hơn là những chuyện khác xảy ra hàng ngày, nhưng cùng lúc âu lo thấy ông vẫn giữ tình cảm dành cho em gái cô. Cô e rằng tình cảm này càng sâu đậm hơn. Cô đau lòng thấy ông tha thiết với Marianne, và tinh thần ông chắc chắn xuống thấp hơn là khi ở Barton.

° ° °

Khoảng một tuần sau khi họ đến thành phố, mọi người được biết chắc chắn Willoughby sẽ đến. Danh thiếp của anh nằm trên mặt bàn khi họ đi chơi trở về.

Marianne thốt lên:

- Trời ơi! Anh ấy đến đây khi chúng ta đi vắng.

Vui mừng vì được biết anh đang ở thành phố, Elinor nói:

- Em cứ tin đi, anh ấy sẽ đến lần nữa ngày mai.

Nhưng Marianne dường như không nghe rõ lời cô. Khi bà Jennings đi vào, cô lẩn tránh với tấm danh thiếp quý giá.

Sự kiện này vực dậy tinh thần Elinor và phục hồi tinh thần cô em, và trên tất cả, là nét sống động lúc trước. Từ lúc này, đầu óc cô em không bao giờ tĩnh lặng; mỗi giờ trong ngày cô trông chờ được gặp lại anh, cô không còn tâm tư làm việc gì khác. Cô nhất quyết muốn ở nhà vào sáng hôm sau, khi mọi người đi vắng.

Ý nghĩ của Elinor luôn hướng về những gì sắp xảy ra ở Phố Berkeley 1 trong khi họ vắng mặt; nhưng khi họ trở về, chỉ cần nhìn thoáng qua em gái, cô biết ngay là Willoughby đã không đến lần thứ hai. Lúc này gia nhân mang vào một phong thư đặt trên bàn.

Marianne vội vã bước đến:

- Của tôi!

- Không, thưa cô, của bà chủ tôi.

Nhưng Marianne không tin, cầm phong thư lên:

- Đúng là của bà Jennings. Thật là tức!

Elinor không còn giữ được im lặng:

- Thế thì em đang trông đợi một lá thư phải không?

- Vâng, chút ít thôi - không mong lắm.

Sau một ít ngập ngừng, cô chị nói:

- Marianne, em không cởi mở với chị.

- Không, chị Elinor, lời trách móc này lại là do chị nói ra thế sao? Chính chị không cởi mở với ai cả!

Elinor nhắc lại với chút hoang mang:

- Chị! Marianne, thật ra chị không có gì để kể.

Marianne có phần phấn khích:

- Em cũng thế, hoàn cảnh của chúng ta giống nhau. Chúng ta đều không có gì để kể: chị, do chị không muốn truyền đạt, và em, do em không giấu diếm gì.

Buồn vì lời kết án ngược lại mà cô không thể gạt bỏ, trong tình cảnh này Elinor không biết làm thế nào thúc ép Marianne được cởi mở hơn.

Bà Jennings đi đến, đọc lá thư được mang đến cho bà. Đây là thư của Phu nhân Middleton, báo tin đêm trước họ đã đến Phố Conduit, mời bà cùng các cô em họ đến. Vì Ngài John bận việc và bà bị cảm, họ không thể đến thăm Phố Berkeley. Họ nhận lời; nhưng khi gần đến giờ hẹn Elinor phải khó khăn mới thuyết phục được Marianne chấp thuận cùng đi, vì cả hai chị em phải giữ phép xã giao với bà Jennings mà tháp tùng bà trong chuyến thăm viếng như thế này. Tuy nhiên, vì chưa được gặp Willoughby, cô em không còn lòng dạ nào mà đi ra ngoài kẻo anh lại đến trong khi cô vắng mặt.

° ° °

Khi buổi tối đã qua đi, Elinor thấy tính khí ấy không hề thay đổi bởi sự chuyển dịch nơi cư ngụ, vì tuy mới vừa đến thành phố, Ngài John đã xoay sở mời được hơn hai mươi người trẻ, và tổ chức khiêu vũ để tiếp đãi họ. Tuy nhiên, Phu nhân Middleton không tán đồng cách thức này. Ở vùng thôn dã, một buổi khiêu vũ không chuẩn bị trước là điều được chấp nhận; nhưng ở London nơi mà tiếng tăm về thanh lịch quan trọng hơn và khó gầy dựng hơn, nếu để lan truyền tin tức là Phu nhân Middleton đã tổ chức khiêu vũ cho tám hoặc chín cặp, chỉ với hai cây đàn vĩ cầm và bữa ăn nhẹ bày biện sơ sài, thì rủi ro thị phi sẽ quá lớn chỉ để nuông chiều vài cô gái trẻ.

Hai vợ chồng Palmer cũng có mặt. Vì muốn tránh ra vẻ bận tâm đến bà mẹ vợ, anh không bao giờ đến gần bà, nên khi bước vào họ không được anh chào đón đúng phép, dù họ chưa gặp lại anh từ lúc đến thành phố. Anh chỉ nhìn thoáng qua hai cô, ra vẻ như không biết họ là ai, và chỉ đứng ở cuối gian phòng gật đầu chào bà Jennings. Marianne đảo mắt một lượt quanh phòng khi vừa bước vào; thế là đủ - anh ấy không đến đây. Rồi cô ngồi xuống, không màng gì đến việc hòa đồng vui vẻ với người khác.

Sau khi họ đã tụ tập được khoảng một giờ, anh Palmer ung dung bước đến hai cô nhà Daswood để bày tỏ ngạc nhiên gặp lại họ trong thành phố, mặc dù Đại tá Brandon trước đây đã được báo tin ở nhà anh là hai cô sắp đến, và chính anh đã nói gì đấy rất khôi hài về việc này. Anh nói:

- Tôi nghĩ hai cô đang ở Devonshire.

Elinor đáp:

- Thật à?

- Khi nào hai cô trở về?

- Tôi không biết.

Thế là chấm dứt cuộc chuyện trò.

Chưa bao giờ trong đời Marianne chán nản khiêu vũ như thế, chưa bao giờ mệt mỏi như thế. Cô than vãn về điều này khi họ trở về Phố Berkeley.

- Này, này, chúng tôi biết nguyên cớ rất rõ; nếu có một người vô danh nào đó hiện diện, cô sẽ không mệt tý gì; và nói thật, anh ấy không phải phép chút nào khi được mời mà vẫn không đến gặp cô.

Marianne thốt lên:

- Được mời!

- Con gái của tôi bảo tôi thế, vì sáng nay dường như Ngài John đã gặp anh ở đâu đấy trên phố.

Marianne không nói gì thêm, nhưng lộ vẻ thương tổn nặng nề. Nôn nóng muốn làm việc gì đấy trong tình cảnh này để giúp em gái, sáng hôm sau Elinor quyết định biên thư cho bà mẹ và hy vọng giúp bà nhìn ra vấn đề mà quan ngại cho sức khỏe của Marianne, để chính bà hỏi han về sự việc thay vì lần lữa mãi. Ý định về biện pháp này càng cả quyết hơn khi sau bữa ăn sáng ngày sau, cô nhận ra Marianne lại biên thư cho Willoughby, vì cô không thể nghĩ em gái viết cho ai khác.

Vào giữa ngày, bà Jennings phải đi lo công việc, và cô bắt đầu viết lá thư trong khi Marianne quá bồn chồn không thể làm việc gì, quá lo lắng không thể chuyện trò, chỉ đi từ cửa sổ này qua cửa sổ khác, hoặc ngồi bên lò sưởi trong suy tưởng u uẩn. Elinor rất tha thiết trong cái lời khuyên cho bà mẹ, kể lại mọi chuyện đã xảy ra, những hồ nghi của cô về tính chung thủy của Willoughby, và theo mọi cách của bổn phận và tình thương, cô thúc dục bà đòi hỏi Marianne cho biết tình hình thật sự của em gái liên quan với anh.

Khi cô chưa kịp chấm dứt lá thư, một tiếng gõ cửa báo hiệu có khách, và gia nhân báo tin Đại tá Brandon đến. Marianne đã nhìn thấy ông qua cửa sổ, và đi ra khỏi căn phòng trước khi ông vào, vì cô chán ghét gặp gỡ bất cứ ai.

Ông trông nghiêm trọng hơn ngày thường, và mặc dù biểu lộ hài lòng thấy chỉ có một mình cô Daswood, như thể ông có chuyện đặc biệt muốn nói với cô, ông ngồi một hồi mà không nói lời nào. Tin rằng ông muốn nói chuyện liên quan đến em gái mình, Elinor kiên nhẫn chờ ông mở lời. Đây không phải là lần đầu tiên cô có cùng cảm nghĩ; vì đã hơn một lần, bắt đầu qua câu nhận xét "Hôm nay em cô trông không được khỏe", hoặc "Em cô dường như xuống tinh thần", ông đi đến chủ đề hoặc để báo tin, hoặc để hỏi han chi tiết gì đấy về em gái cô.

Sau vài phút im lặng, qua giọng xao xuyến ông hỏi bao giờ ông được chúc mừng cô về việc cô có em rể? Elinor đã không chuẩn bị cho câu hỏi như thế, và không sẵn có câu trả lời, nên đành phải dùng thủ thuật đơn giản và thông thường bằng cách hỏi ông có ý gì?

Ông gượng gạo mỉm cười khi trả lời:

- Việc em gái cô hẹn ước với anh Willoughby thì nhiều người đã biết.

Elinor đáp trả:

- Không phải nhiều người đã biết, vì chính gia đình nó không biết.

Ông tỏ vẻ ngạc nhiên:

- Xin cô thứ lỗi, tôi e câu hỏi của tôi không được phải phép, nhưng tôi không nghĩ ra là đã có ý định giữ bí mật, vì hai người công khai trao đổi thư từ qua lại, và nhiều người đã bàn tán về hôn lễ của họ.

- Làm thế nào được? Ông đã nghe tin này qua ai?

- Qua nhiều người - vài người cô không hề quen biết, những người khác cô quen thân nhất - bà Jennings, cô Palmer, và gia đình Middleton. Nhưng tôi có thể vẫn không tin - vì có lẽ khi con tim không muốn tin, nó sẽ luôn tìm thấy điều gì đấy để mà hồ nghi - nếu khi ông gia nhân đón tôi vào hôm nay, tôi không tình cờ nhìn thấy một phong thư trên tay ông này, để gửi anh Willoughby với nét chữ của em gái cô.

- Tôi đến để hỏi thăm, nhưng tôi đã tin đấy là sự thật trước khi đặt câu hỏi. Có phải mọi việc đã được thu xếp xong xuôi rồi chăng? Có lẽ nào...? Nhưng tôi không có quyền, và tôi không thể có cơ may để nguyện ước được thành.

"Cô Daswood, xin cô thứ lỗi. Tôi tin mình đã sai trái khi nói quá nhiều, nhưng tôi không biết phải làm gì, và tôi tin vào tính cẩn trọng của cô. Cứ cho tôi biết rằng mọi việc đã được quyết định, rằng mọi nỗ lực... rằng giờ chỉ là chôn kín, nếu chôn kín được."

Các lời này khiến Elinor thật cảm động, vì cô hiểu đây là lời ông trực tiếp bày tỏ tình yêu của ông dành cho em gái mình. Nhất thời cô không thể nói được gì, và ngay cả khi cô lấy lại tinh thần, cô phân vân một lúc để nghĩ cần trả lời như thế nào cho hợp cách. Cô biết rất ít về tình cảnh thật sự giữa Willoughby và em gái cô, đến nỗi nếu gượng gạo giải thích, cô chỉ có thể nói càng ít càng tốt. Nhưng vì cô tin rằng tình cảm của Marianne dành cho Willoughby không cho Đại tá Brandon hy vọng nào, bất luận diễn tiến của tình cảm này như thế nào, và cùng lúc cô không muốn tư cách của mình bị trách móc, sau chút ít suy xét cô nghĩ nên cẩn trọng và tử tế để nói nhiều hơn là cô thật sự biết hoặc tin. Vì thế, cô nhìn nhận rằng mặc dù họ không hề thổ lộ gì với cô về tình cảm giữa hai người, cô không hồ nghi việc hai người yêu nhau, và không ngạc nhiên khi nghe chuyện thư từ qua lại.

Ông im lặng lắng nghe cô, và khi cô dứt lời, đứng dậy, nói qua giọng đầy xúc động:

- Về phần em gái cô, tôi xin chúc mọi hạnh phúc có thể tưởng tượng được; còn về phần Willougbhy, tôi mong anh cố tỏ ra xứng đáng với cô ấy.

Rồi ông từ giã ra về.

Elinor không được thoải mái về cuộc trao đổi này để giảm nhẹ mối ưu tư trong tâm tưởng của cô về các khía cạnh khác. Ngược lại, cô vẫn vương vấn cảm nghĩ u uẩn về tình cảnh bất hạnh của Đại tá Brandon, và cô không thể ngay cả ước muốn xóa đi bất hạnh này trong khi cô đang bồn chồn trông đợi sự kiện xác nhận là ông bất hạnh.

-------------------------------- Phố Berkeley: chỉ gia cư của bà Jennings.

Chương 28

Không có gì xảy ra trong ba hoặc bốn ngày kế để khiến Elinor hối tiếc việc biên thư thúc dục bà mẹ, vì Willoughby không đến thăm mà cũng không gửi thư.

Sau thời gian này, họ được mời đi cùng Phu nhân Middleton tham dự một buổi họp mặt mà không có bà Jennings đi cùng, vì cô con gái út của bà không được khỏe. Marianne chuẩn bị tham dự mà không phấn khởi: cẩu thả về hình thức bên ngoài, dường như cũng không màng việc đi ra ngoài hoặc ở nhà, không lộ vẻ hy vọng gì hoặc biểu lộ thích thú gì. Sau khi dùng trà, cô ngồi kế bên lò sưởi trong phòng gia đình để chờ Phu nhân Middleton đến, không hề cử động, nét mặt vô cảm, chìm đắm trong ưu tư, không nhận ra người chị kế bên. Khi hai người được thông báo Phu nhân Middleton đang chờ ở cửa chính, cô bước đi như thể đã quên rằng có người đang đợi.

Họ đến nơi đúng giờ, xuống xe, đi lên các bậc thang lầu, nghe tên họ xướng lên rõ ràng từ giữa thềm thang lầu đến thềm kế tiếp, rồi đi vào một gian phòng được chiếu sáng lộng lẫy, khá đông đúc, vô cùng nóng bức. Sau khi hai cô khẽ nhún gối thi lễ với nữ chủ nhân của tòa nhà, họ được phép hòa lẫn trong đám đông, cùng chia sẻ nóng bức và bất tiện mà họ cũng góp phần vào. Sau một chốc không nói năng nhiều và không làm gì, Phu nhân Middleton ngồi xuống bàn bài casino, và vì Marianne không thiết đi quanh quẩn, cô và Elinor may mắn tìm được hai ghế trống, ngồi gần bàn bài.

Hai cô chưa ngồi được lâu thì Elinor nhận ra Willoughby, đứng cách họ dăm mười bước, sôi nổi trò chuyện cùng một phụ nữ ăn mặc rất sang trọng. Chẳng bao lâu anh nhận ra cô chị, lập tức nghiêng người chào cô, nhưng không có ý bắt chuyện với cô hoặc tiến đến gặp Marianne, tuy anh không thể nào không nhìn thấy cô em; rồi anh tiếp tục trò chuyện cùng người phụ nữ kia. Bất chợt Elinor nhìn qua Marianne xem em gái có thấy anh không.

Vừa lúc cô em nhận ra anh, và cả gương mặt cô tươi tắn lên qua niềm vui bất ngờ; cô đã có thế đi đến anh ngay nếu không do chị cô giữ lại. Cô buột miệng:

- Trời ơi! Anh ấy ở đây - anh ở đây. Ôi! Tại sao anh ấy không nhìn đến em? Tại sao em không thể nói chuyện với anh?

Elinor kêu lên:

- Này, này, em phải bình tĩnh, đừng tỏ lộ cảm xúc ọi người thấy. Có lẽ anh ấy chưa trông thấy em.

Tuy nhiên, chính cơ không thể tin điều này; và bây giờ giữ bình tĩnh là nỗ lực quá mức đối với Marianne, cũng là quá mức mong mỏi của cô chị. Cô ngồi với vẻ đau khổ vì mất kiên nhẫn, bị xúc động cả toàn thân.

Cuối cùng, anh quay mặt lại lần nữa, nhìn cả hai; cô đứng dậy, kêu tên anh qua giọng trìu mến, giăng tay về phía anh. Anh tiến đến, mở lời với Elinor thay vì với Marianne, như thể tránh ánh mắt của cô em và chủ định không để ý gì đến thái độ của cô em, vội vã hỏi thăm bà Daswood, và hỏi hai người đã đến thành phố được bao lâu. Elinor hoàn toàn hoang mang với thái độ như thế, không thể nói lên lời nào.

Nhưng cảm nhận của em gái cô được phô bầy lập tức. Cả gương mặt cô đỏ bừng, và qua giọng tràn đầy xúc động nhất, cô thốt lên:

- Chúa tôi! Willoughby, như thế là nghĩa lý gì? Anh có nhận được mấy lá thư của tôi không? Anh không muốn bắt tay với tôi sao?

Anh không thể tránh né, nhưng khi cô chạm đến anh, trông anh dường như thật khổ sở, và anh giữ bàn tay của cô chỉ trong một tích tắc. Cả thời gian này, rõ ràng là anh cố tự trấn tĩnh. Elinor nhìn vẻ mặt anh và thấy anh dần trở lại thư thái.

Sau giây phút im lặng, anh từ tốn nói:

- Thứ Ba rồi, tôi có hân hạnh đến thăm Phố Berkeley, và rất tiếc tôi không được may mắn gặp hai cô và bà Jennings. Tôi hy vọng danh thiếp của tôi không bị thất lạc.

Marianne thốt lên trong xao xuyến cuồng nhiệt nhất:

- Nhưng anh có nhận được mấy tin nhắn của tôi không? Tôi tin có sơ suất - sơ suất kinh khiếp nào đấy. Có nghĩa gì thế? Willoughby, nói cho tôi biết; anh nói đi, có chuyện gì thế?

Anh không trả lời, mặt anh ửng đỏ, anh bối rối trở lại. Rồi khi bắt gặp ánh mắt của người phụ nữ anh đã cùng chuyện trò lúc trước, như thể cần gắng gượng lập tức, anh tự trấn tĩnh, và nói:

- Vâng, tôi lấy làm vui nhận được tin tức mà cô đã tử tế gửi cho tôi nói cô đến thành phố.

Rồi anh vội vã khẽ cúi đầu chào từ giã và bước trở lại với bạn gái anh.

Marianne lúc này đã trắng bệch kinh khiếp và không thể đứng vững, ngồi phệt xuống ghế. Lo sợ sẽ nhìn thấy em mình ngất đi bất cứ lúc nào, Elinor cố ngồi che chắn không cho những người khác thấy, trong khi giúp em gái trấn tĩnh bằng nước hoa oải hương.

Ngay khi có thể nói được, Marianne kêu lên:

- Chị Elinor, đến tìm anh ấy và bắt anh đến đây với em. Bảo anh ấy em phải gặp anh - chị phải bảo anh ấy lập tức. Em không thể ngồi yên - em sẽ không có giây phút nào yên ổn nếu anh không giải thích - có hiểu lầm khủng khiếp hoặc là điều gì đấy. Ôi, chị hãy đến gặp anh ấy ngay bây giờ.

- Làm thế sao được? Không, em Marianne yêu à, em phải chờ. Đây không phải là chỗ để giải thích. Chờ cho đến ngày mai.

Tuy thế, khó khăn lắm cô mới có thể ngăn cản em gái tự đi đến anh. Cô cũng không thể thuyết phục em gái kiềm chế cảm xúc, để ít nhất giữ bình tĩnh cho đến lúc có thể nói chuyện kín đáo với anh cho ra lẽ. Marianne liên tục rên rỉ về nỗi thảm sầu trong tâm tư mình, than vãn về tình trạng bất hạnh của mình. Trong phút chốc Elinor thấy Willoughby rời gian phòng đi qua cánh cửa dẫn ra cầu thang. Cô cho Marianne biết anh đã ra về, bảo không thể nào nói chuyện với anh tối nay, nhắc em gái lần nữa phải giữ bình tĩnh. Cô van nài em giá xin Phu nhân Middleton đưa họ về nhà, vì cô em đã quá khổ sở không thể lưu lại thêm phút nào.

Dù đang ở giữa ván bài khi nghe nói Marianne không được khỏe, Phu nhân Middleton quá lịch sự nên không muốn ngăn cản ý định cô muốn ra về, giao tay bài ột người bạn. Không ai nói lời nào trên đường trở về Phố Berkeley. Marianne chìm trong im lặng đau đớn, tinh thần quá nặng nề đến nỗi không thể khóc. May mắn là bà Jennings chưa trở về, họ đi thẳng vào phòng riêng, và bột sừng hươu 1 giúp cô em bình tâm lại phần nào. Marianne thay quần áo rồi lên giường, và vì ra chiều như muốn được một mình, chị cô đi ra, và trong khi chờ bà Jennings về, có thời giờ nghĩ về những gì đã xảy ra.

Elinor không hồ nghi về cách hẹn ước nào đấy giữa Willoughby và Marianne, và cũng thấy rõ ràng Willougby đã chán về việc này; vì dù cho Marianne vẫn còn ấp ủ các ước vọng của riêng mình, cô không thể gán thái độ như thế ột cách nhầm lẫn hoặc ngộ nhận nào. Không điều gì khác lý giải được ngoài sự thay đổi sâu xa về tình cảm. Cô có thể phẫn nộ hơn lúc trước nếu không nhận ra vẻ bối rối dường như cho thấy anh đã nhận thức về hành vi sai trái của mình. Đồng thời cô cũng không tin anh là hạng người vô nguyên tắc đến nỗi đùa cợt trên tình cảm của em gái mình ngay từ lúc đầu mà không có toan tính cần được kiểm tra. Sự xa cách có lẽ đã khiến tình cảm anh bị phai nhạt, và một hoàn cảnh thuận tiện hẳn đã khiến anh mất tự chủ, nhưng cô chắc chắn là lúc trước tình cảm đã nảy nở giữa hai người.

Cô suy tưởng mà lo lắng sâu sắc cho Marianne, vì em gái đã hứng chịu những đau nhói sau cuộc gặp gỡ vô phúc đến thế, và sắp đến có thể bị nhức nhối nặng nề hơn trong hệ lụy của sự việc. So sánh với em gái, tình cảnh của cô còn khá hơn, vì cô vẫn có thể tôn quý Edward như ngày xưa bất luận hai người bị ngăn cách như thế nào trong tương lai, và tâm tư của cô sẽ luôn được nâng đỡ. Nhưng dường như mọi tình huống có thể tụ hội với nhau để làm cho Marianne khổ não thêm trong cuộc chia ly cuối cùng với Willoughby - chia ly trong tan vỡ tức thời và không gì hàn gắn được.

-------------------------------- 1

Bột sừng hươu: dược phẩm dạng bột, chế từ sừng hươu, thời xưa được dùng để giúp trấn tĩnh tinh thần.