Chương 2 Lịch Sử Việt Nam Từ Nguồn Gốc Đến Năm 1884

Có nhiều giả thuyết về trường hợp An Dương Vương lên làm vua nước Âu Lạc . Theo một số sách sử như Đại Việt Sử Ký Toàn Thư ( Ngô Sĩ Liên ) . Việt Sử Tiêu án ( Ngô Thời Sỹ ) . An Dương Vương tên là Thục Phán , nguyên là thủ lĩnh xứ Thục ( hiện nay chưa xác định được xứ Thục ở đâu ) . Vào năm 257 TCN , Thục Phán đem quân đánh Hùng Vương thứ Mười Tám . Hùng Vương cậy mình có binh hùng tướng mạnh , không lo phòng bị , chỉ ngày đêm uống rượu , đàn hát . Quân Thục tấn công bất ngờ , Hùng Vương không chống cực được nhảy xuống giếng tự tử .

Nhưng có giả thuyết lại cho rằng Thục Phán là thủ lĩnh người Tây Âu , cư trú trên địa bàn phía Bắc nước Văn Lang vào năm 214 TCN . Tần Thủy Hoàng ( Hoàng Đế Trung Hoa ) sai tướng là Đồ Thư sang đánh đất Bách Việt . Người Tây Âu và người Lạc Việt cùng nhau đứng lên chống quân Tần . Sau khi thành công đuổi được quân xâm lăng . Hùng Vương thứ Mười Tám nhường ngôi cho Thục Phán

Dù tình huống lên ngôi của Thục Phán chưa được xác định rõ ràng , nhưng tất cả đều công nhận sự việc Thục Phán hợp nhất vùng đất của Văn Lang mà lập nên nước Âu Lạc .

Thời An Dương Vương được chép lại vẫn nhiều tính chất hoang đường , truyền thuyết . Như truyền thuyết thần Kim Quy giúp vua xây thành Cổ Loa và tặng chiếc nỏ thần để giữ cơ đồ

Triệu Đà là quan úy quận Nam Hải , cho quân tiến đánh Âu Lạc nhiều lần nhưng không thành vì Âu Lạc có Cổ Loa hiểm yếu cùng chiếc nổ thần trấn giữ . Triệu Đà bèn hòa hõa , cầu hoa con gái của An Dương Vương cho con trai của mình là Trọng Thủy . An Dương Vương đồng ý . Trọng Thủy ở rể tại Âu Lạc ba năm để do thám và tráo được lẩy nỏ . Vì thế khi quân Triệu Đà kéo đến thì nỏ thần mất hiệu nghiệm . Quân Âu Lạc tan vỡ , An Dương Vương đem Mị Châu lên ngựa chạy loạn . Đến núi Mộ Dạ ( Nghệ An ) thần Kim Quy hiện lên , lên án Mị Châu là giặc . An Dương Vương liền chém chết con gái và nhảy xuống bể tự tử . Dân Việt mất nền tự chủ từ đấy cho đến ngàn năm sau