Giới Thiệu Truyện Thời xa vắng
Làng bập bềnh như trôi trong đêm sương muối. Những cây cau thẳng đuột cao vóng
như chỉ chực lao thẳng đến tận trời chìm ngập giữa âm thầm giá lạnh Đã năm đêm
nay sương làm táp đen những luống khoai làng và những cây đòn tay bằng tre
ngâm nổ toang toác. Nhưng có lẽ đêm nay cái lạnh mới thấu từng khớp xương ông
đồ Khang. Từ trưa hôm qua đến giờ chưa có hạt gì vào miệng, ông cứ siết mãi
sợi dải rút như dính ệp vào xương sống. Sau khi đã trút nỗi uất giận lên đầu
thằng con trai út, thằng Sài, ông thấy tủi phận và bây giờ sự trống trải giá
buốt như từ giữa ruột mà tràn ra. Ông lẩy bẩy đứng dậy. Lần ra đầu ngõ, lặng
lẽ đứng giữa sương giá, một thoáng tái tê cám cảnh phận mình, ông phải đưa bàn
tay xương xẩu bấu vào thân cây ổi trước cổng. Nhưng cơn giận vẫn chưa thể
nguôi, nề nếp và danh dự vẫn như sợi dây đay xiết chặt, ông trở lại nhà, ngồi
xuống chỗ cũ. Chiếc tràng kỷ lạnh toát như có ai vừa dội nước. Nếu cách đây
mấy phút ông muốn thốt lên: "Liệu bây giờ nó ở đâu, rét mướt thế này" thì bây
giờ nỗi hậm hực lại muốn trào ra: "Cho mày chết, cá không ăn muối cá ươn. Trời
ơi mặt mũi nào ăn nói với người ta". Thằng Sài đuổi vợ nó đi, nhưng việc ấy
đâu có phải là của nó.
Quả có thế, thằng Sài chỉ biết có hai việc: đi đánh trận giả và học, nó không
thể ý thức được là nó đã có vợ, mặc dù nó vẫn đỏ mặt lên khi có người hỏi: "Cu
Sài, vợ mày đâu". Hơn một năm nay sự có mặt của con bé ấy ở nhà này làm cu Sài
có phần thích thú chỉ ở chỗ mỗi chiều nó ngồi viết tập và làm tính đã có người
quét sân và cái ngõ dài thăm thẳm. Nhưng nó cũng uất ức vì tự nhiên có một con
bé cứ theo nó kè kè để mách bố, mách mẹ nó, nào những lúc đi đùa nó bôi nhọ
hết mặt mũi giả làm Tây đen ở đâu, lặn hụp xuống cái ao ngầu bùn của nhà chú
Hà lúc nào và "Anh ấy lại bảo bố con như lão hàng tre thầy mẹ ợ". Nỗi ẫm ức
của thằng Sài cho đến trưa nay mới bật ra. Nó đã hơn mười tuổi, lại con nhà
nghèo nhưng là con út, mọi việc đã có các chị dâu làm, khi các anh chị ra ở
riêng, nó có vợ, dù vợ chỉ lớn hơn nó ba tuổi, nhưng đã làm được các việc nặng
của người lớn, chẳng hạn như việc giã ngô bằng chày tay, nó chưa thể nhắc nổi
cái chày dài gấp hai người nó lên khỏi miệng cối thì vợ nó "con bé ấy" đã
thoăn thoắt giơ lên, rồi dồn sức giã vào giữa lòng cối vừa mạnh mẽ, vừa như
hút xoáy những hạt ngô ngâm trơn truội khỏi chao vọt ra ngoài. Giã một đã khó
"con bé ấy" giã đôi cũng dẻo và tiếng cahỳ thình thịch nghe chắc như sức giã
của người lớn. Mỗi buổi, khi ánh nắng từ trong nhà ra chớm đầu hàng gạch bó
thềm, dù làm bài hay chơi đùa ở đâu, cu Sài cũng chạy về vớt ngô ngâm trong
nước sôi từ tối hôm trước để róc nước rồi lảng vảng ở đâu đó đợi khi có tiếng
gọi "Đâu về mà gạt ngô", cu Sài lẳng lặng đi vào đặt quyển sách tính ở trong
lòng, mắt cụp xuống gờm gờm, lặng lẽ ngồi vào chiếc chổi lúa, , mặt cuẫn cắm
nghiêng xuống phía ngoài miệng cối. Khi ấy ngô đã dập đôi,, giập ba, tiếng
chày đã chắc lại. Không nhìn chỉ cần nghe tiếng chày, Sài vuốt nhẹ vòng quanh
miệng, đủ để cho những mảnh to, đềuu đặn chảy xuống rồi nhanh chóng rút tay
lên thành và lại tiếp tục mỗi khi nghe tiếng "thịch". Ngô nục, "nó" dựng chày
ngồi xuống dần bột còn Sài lặng lẽ đứng dậy ra cửa đọc sách. Khi nghe tiếng
chày gõ vào miệng cối như kiểu phó cả lò rèn dạo búa trên đe, Sài lại lặng lẽ
đi vào, ngồi xuống chỗ cũ làm phận sự ở lượt thứ hai, rồi lượt ba cho đến khi
chỉ còn những hạt tấm tròn bóng toen hoen trong lòng cối thì Sài hết phận sự,
lặng lẽ đứng dậy. Ra đến cửa, nó chạy oà đi như con gà, con ngan vừa bị nhốt
ra khỏi lồng.
Chúc bạn có những giây phút vui vẻ khi đọc truyện Thời xa vắng!