Chương 12 Khoa Học Là Ma Thuật Của Thời Đại Mới

Thể trí tuệ nhân tạo – theo định nghĩa của liên bang, đó là một thực thể được hình thành dựa trên hệ thống lập trình mô phỏng có khả năng liên tục học hỏi và phát triển hệ thống thông tin bản thân.

Khác biệt lớn nhất của thể trí tuệ nhân tạo so với những phần mềm, hệ thống kiểu cũ đó là khả năng tự học hỏi.

Phần mềm kiểu cũ có một hệ thống thông tin nhất định, do người sáng tạo lập trình. Hệ thống thông tin sẽ quyết định khả năng và giới hạn của phần mềm, cách duy nhất để nâng cấp là người lập trình hoặc người sử dụng bổ sung thông tin vào hệ thống thông tin gốc. Xét về mặt này, một chiếc siêu máy tính dù có khả năng tính được hàng nghìn phép tính trong một giây thì thế mạnh vẫn chỉ ở mức tính toán, đối với những quyết định đòi hỏi sự ngẫu nhiên và liều lĩnh trong suy nghĩ, bộ não người có thể nhanh chóng đưa ra phán đoán bất kể đúng sai, còn siêu máy tính lại liệt kê hằng hà sa số khả năng có thể diễn ra rồi mới áp dụng khả năng tính toán của mình, tạo thành độ trễ vô cùng lớn.

Không nói đâu xa, chỉ ví dụ như phép tính xác suất ngẫu nhiên. Ban đầu mọi ngôn ngữ lập trình hay phần mềm đều chỉ sử dụng giả xác suất ngẫu nhiên để tiến hành phép toán ngẫu nhiên. Nếu bạn đặt lệnh cho máy tính lựa chọn bất kì một số từ 1 đến 10, thay vì tiến hành bốc thăm lấy một con số, máy tính lại chạy một thuật toán vô cùng rắc rối để đảm bảo tính ngẫu nhiên lựa chọn của nó. Yêu cầu dành cho thuật toán này là đảm bảo không ai có thể đoán trước con số máy tính sẽ chọn.

Tuy nhiên vấn đề xảy ra ở đây, vì đó chỉ là sự giả ngẫu nhiên hình thành từ thuật toán, nếu có kẻ nắm trong tay thuật toán đó và có ý đồ xấu, kẻ đó hoàn toàn có thể biến sự ngẫu nhiên thành chắc chắn.

Bởi vậy thuật toán tính xác suất ngẫu nhiên vẫn là vấn đề thâm căn và mấu chốt đối với các nhà lập trình. Một thứ rất đơn giản với loài người nhưng lại khó khăn với hệ thống máy tính.

Hệ thống máy tính lượng tử ra đời với ngôn ngữ lõi tiên tiến hơn hệ thống máy tính cũ, đó có thể là cách giải quyết cho vấn đề này, chỉ là một hạn chế khiến máy tính lượng tử không thể phổ biến. Đó là việc xây dựng và bảo quản máy tính lượng tử và khó khăn và đắt đỏ. Phải đảm bảo một môi trường không khói bụi, không gió, không rung chấn, không phóng xạ không cần thiết. Xây dựng được những điều này đã vượt quá lợi ích mà máy tính lượng tử có thể sinh ra.

Các nhà lập trình sau đó tiếp tục kế thừa con đường cũ, cố gắng làm phức tạp hóa thuật toán xác suất ngẫu nhiên lên đến mức tối đa. Cách nghĩ của họ như sau: sự lựa chọn ngẫu nhiên của loài người cũng không hẳn là ngẫu nhiên, nếu có đủ thông tin, hoàn toàn có thể mô phỏng ra hành động một con người trước khi họ đưa ra quyết định, nhưng điều này không ai thực hiện thành công là do lượng thông tin cần thiết quá lớn.

Với suy nghĩ đó, các nhà khoa học vẫn tiếp bước trên con đường tạo ra thuật toán xác suất họ coi là hoàn hảo nhất, không ai có thể bắt chước.

Sau đó một nhánh của ngành công nghệ thông tin là AI – trí tuệ nhân tạo đạt được những thành quả đầu tiên.

Một cách thức lập trình chú trọng vào khả năng tiếp thu và lưu trữ thông tin của phần mềm, biến một cỗ máy vô hồn dần trở nên thông minh hơn sau mỗi vấn đề nó gặp phải.

Tuy không có tính sáng tạo của cá nhân nó, nhưng những thể trí tuệ nhân tạo đầu tiên đã có thể áp dụng toàn bộ những điều nó học được vào những vấn đề phía sau. Lần đầu gây tiếng vang ở những môn cờ được cho rằng có quá nhiều nước đi để một cỗ máy có thể trích dẫn ra cách chơi tốt nhất từ hệ thống thông tin của mình trong thời gian cho phép, các thể trí tuệ nhân tạo dần có được vị thế và nguồn vốn riêng trong ngành công nghiệp công nghệ thông tin.

Có người cho rằng trí tuệ nhân tạo là tương lai của loài người.

Có người cho rằng trí tuệ nhân tạo sẽ tiêu diệt loài người rồi chiếm lấy Trái Đất.

Có kẻ lại coi trí tuệ nhân tạo là bước tiến hóa tiếp theo của loài người, muốn đồng hóa loài người thành sự kết hợp của trí tuệ nhân tạo và da thịt sống.

Mâu thuẫn và tranh cãi nảy sinh trên cả phương diện xã hội, chính trị, kinh tế lẫn triết học.

Nhưng thời gian càng kéo dài, các thể trí tuệ nhân tạo càng phát triển hơn, gắn bó với đời sống loài người hơn, giúp xử lí những vấn đề loài người không thể thực hiện.

Một quá trình tuy chậm chạp nhưng lại chắc chắn, trí tuệ nhân tạo trở thành một bộ phận không thể thiếu của cuộc sống loài người. Các ý kiến trái chiều và phản đối mỗi năm lại càng ít đi khi mà cuộc sống của những người đó cũng chịu sự hỗ trợ rất lớn của các thể trí tuệ nhân tạo.

Cũng may mắn, những câu chuyện và phim ảnh giả tưởng về một xã hội loài người bị máy móc khống chế vẫn không diễn ra. Các cỗ máy vẫn tuân thủ đúng các quy tắc của người lập trình, không phát ra hay thực hiện hành vi gây hại đến nền văn minh loài người, không xuất hiện bất kì cá thể dị biệt nào trong số vô vàn thể trí tuệ nhân tạo đã được tạo ra.

Cũng may mắn, một khi chuyện viễn tưởng đó diễn ra thật, loài người sẽ không có phần thắng, bởi vì xã hội loài người đã quá phụ thuộc và gắn bó với trí tuệ nhân tạo. Từ khai thác, sản xuất, y tế, giáo dục, giải trí dịch vụ cho tới kinh tế chính trị.

Cũng may mắn, giống loài người máy không xâm chiếm thế giới loài người.

Nhưng chắc chắn một điều, dù những ý kiến trái chiều ngày một ít hơn, thì đâu đó tại liên bang vẫn có những người chuẩn bị cho điều viễn tưởng đó, không chấp nhận cuộc sống cá nhân phụ thuộc vào máy móc, liên tục tuyên truyền và phân tán tư tưởng của mình.

Họ coi họ là hàng tuyến cuối của loài người trong cuộc chiến với giống loài trí tuệ nhân tạo. Họ săn lùng những thể trí tuệ nhân tạo có dấu hiệu bất thường và tiến hành tiêu diệt chúng.

Chỉ là họ không biết rằng, trên chuyến hành trình mang theo tương lai của loài người, lại có một thể trí tuệ nhân tạo như vậy.